4 grudnia 2022 roku wspominamy Artystów – Barbarę Olkusznik w 80. rocznicę urodzin i Zbigniewa Juchnowskiego w 90. rocznicę urodzin.

Wersja do druku

Udostępnij

Znakomita polska tancerka. Urodziła się 4 grudnia 1942 roku w Warszawie. Tamtejszą szkołę baletową ukończyła w 1959 roku i zaraz potem została zaangażowana jako solistka do Polskiego Zespołu Tańca pod kierownictwem Eugeniusza Paplińskiego. Tańczyła tam m.in. partie Baleriny (Mazurek Chopina) i Zosi (Cagliostro w Warszawie Maklakiewicza). Po rozwiązaniu zespołu w 1961 roku i objęciu przez Paplińskiego kierownictwa baletu Opery Narodowej w Warszawie, w sezonie 1961/1962 artystka znalazła się w zespole tego teatru. Wkrótce zdobyła uznanie i popularność w partiach klasycznych i demi-klasycznych, ale także w choreografiach Witolda Grucy.

W 1966 roku została solistką baletu Teatru Wielkiego w Warszawie. Ze Stanisławem Szymańskim tworzyła wspaniały i szeroko podziwiany duet. Była jedną z największych indywidualności powojennej sceny baletowej w Polsce, a przy tym podziwiano jej kobiecy wdzięk i olśniewającą urodę. W swym repertuarze miała m.in. partie: Chloe (Dafnis i Chloe Ravela), Eurydyki (Orfeusz Strawińskiego), Kolombiny (Mandragora Szymanowskiego), Królewny (Historia żołnierza Strawińskiego), Julii (Romeo i Julia Prokofiewa), Kopciuszka (Kopciuszek Prokofiewa) i Panny Młodej (Pan Twardowski Różyckiego).

Występowała w solowych partiach w programach i filmach TV, a także na estradzie. W latach 70. XX wieku odbyła wielkie tournée po Stanach Zjednoczonych. Mimo ciężkiej choroby, tuż przed śmiercią, wzięła udział w filmie poświęconym Stanisławowi Szymańskiemu.

Zmarła 2 stycznia 1994 roku w Warszawie, w wieku 51 lat.

Zbigniew Juchnowski – solista baletu, choreograf i pedagog. Urodził się 4 grudnia 1932 roku w Brześciu nad Bugiem. Jako czternastolatek przeniósł się z rodziną do Gdańska, gdzie rozpoczął naukę baletu w nowo powstałej szkole Janiny Jarzynówny-Sobczak. Kilka lat później zaczął występować w Studiu Operowym przy Filharmonii Bałtyckiej. W latach 1950–1952 występował w Zespole Pieśni i Tańca Wojska Polskiego, a następnie w Zespole Pieśni i Tańca Krakowskiego Okręgu Wojskowego, skąd przeniósł się do Opery Śląskiej.

W 1954 roku został zaangażowany do zespołu Teatru Wielkiego – Opery Narodowej, gdzie zadebiutował jako Abraham, sługa Montecchiego w Romeo i Julii Prokofiewa w chorografii Jerzego Gogoła. Niedługo potem tańczył w tym samym balecie partię Benvolia. W latach 1966–1979 był solistą tego baletu. Wykreował takie role, jak: Zły duch w Jeziorze łabędzim Czajkowskiego w choreografii Władimira Burmejstra, a później Rotbart w redakcji Raissy Kuzniecowej, Sewerian w Kamiennym kwiecie Prokofiewa w choreografii Aleksandra Tomskiego, Hilarion w Giselle Adolphe’a Adama w tradycyjnej choreografii Jeana Corallego i Julesa Perrota, Bryaxis w Dafnis i Chloe Ravela w opracowaniu Alfreda Rodriguesa, Diabeł w Panu Twardowskim Stanisława Miszczyka i Giovanni w balecie Francesca da Rimini Czajkowskiego w ujęciu choreograficznym Aleksieja Cziczinadze. Był również świetnym tancerzem charakterystycznym, co pokazał po raz pierwszy w 1957 roku w operze Carmen George’a Bizeta, gdzie wystąpił u boku Liliany Wolskiej i Stanisława Szymańskiego w choreografii Stanisława Miszczyka. Odtąd był chętnie obsadzany przez choreografów w baletach, w których pojawiał się stylizowany folklor hiszpański – występował na przykład jako: Młynarz w Trójkątnym kapeluszu Manuela de Falli w opracowaniu Françoise Adret, Espado w Don Kichocie Ludwiga Minkusa i w tańcu hiszpańskim w Kopciuszku Prokofiewa (obydwa w choreografii Aleksieja Cziczinadze), a także w Bolerze Ravela w choreografii Witolda Borkowskiego i jako Don Carlos w Goi Teresy Kujawy do muzyki Joaquina Rodriga oraz jako Czajnik-eks-toreador w balecie System dr Pierza i prof. Smoły Witolda Grucy do muzyki Stefana Kisielewskiego.

Oddzielną grupę stanowią jego kreacje aktorskie, w których ujawnił swoją vis comica, odgrywając role kobiece: Wróżki Jędzuni w Bardzo śpiącej królewnie Augustyna Blocha w choreografii Witolda Grucy, Przełożonej w Balu kadetów Johanna Straussa w kompozycji choreograficznej Davida Lichine’a czy przezabawnej Wdowy Simone w Córce źle strzeżonej Fredericka Ashtona do muzyki Ferdinada Hérolda.

Na scenie warszawskiej wystąpił w 896 spektaklach, wieńcząc karierę rolami aktorsko-pantomimicznymi, takimi jak Książę Kurlandii w Giselle czy Ojciec Klary w Dziadku do orzechów Czajkowskiego w choreografii Andrzeja Glegolskiego. Od lat 70. tych XX wieku Zbigniew Juchnowski pełnił funkcję asystenta choreografa (wtedy Witolda Grucy), najpierw przy realizacji Halki w Teatrze Wielkim w Warszawie w 1975 roku, a następnie przy powstawaniu baletów takich jak: III Symfonia Tadeusza Bairda, Stanisław i Anna Oświęcimowie Mieczysława Karłowicza i Wesele w Ojcowie Karola Kurpińskiego i Józefa Damsego.

Jako samodzielny choreograf współpracował z teatrami dramatycznymi, takimi jak: Teatr Ziemi Pomorskiej w Grudziądzu przy wystawieniu Staroświeckiej komedii Aleksieja Arbuzowa (reż. Alicja Choińska, 1979), Teatr im. Adama Mickiewicza w Częstochowie przy realizacji Domku z kart Marii Koszyc i Emila Zegadłowicza (reż. Ryszard Krzyszycha, 1979) i Teatr Płocki, gdzie  zrealizowano Szalony dzień, czyli Wesele… Pierre’a Beaumarchais’go w reżyserii Jarosława Kuszewskiego. Ponadto stworzył choreografię do opery Poławiacze pereł George’a Bizeta w 1981 roku, realizowanej w Krakowskim Teatrze Muzycznym. Współpracował również z Państwową Operą w Bydgoszczy, gdzie w tym samym roku wystawiona została Halka Stanisława Moniuszki.

W 1988 roku w Teatrze Wielkim w Warszawie opracował choreografię do opery Czarna maska Krzysztofa Pendereckiego, a rok później wziął udział w wieczorze baletowym Nasz Niżyński, na który złożyło się siedem kompozycji choreograficznych, zainspirowanych karierą i baletami Wacława Niżyńskiego. W ramach wieczoru zaproponował warszawskiej widowni Młodzieńca z różą do muzyki Carla Marii von Webera.

Niedługo potem podjął współpracę z Marią Fołtyn przy realizacji Strasznego dworu Moniuszki w Operze i Operetce w Krakowie, a następnie gościnnie w Teatrze Muzycznym „Roma”, gdzie był asystentem Conrada Drzewieckiego przy wystawieniu Carmen Bizeta (1995) i baletu Królewna Śnieżka w choreografii Kamy Akucewicz do muzyki Bogdana Pawłowskiego (1996).

Swoje doświadczenie sceniczne wykorzystał także w pracy w filmie, występując w 1973 roku w roli Alvareza w spektaklu telewizyjnym To niemożliwe kochanie Patricka Quentina w reżyserii Anny Minkiewicz. Kilka lat później został konsultantem choreograficznym Ryszarda Rydzewskiego przy filmie Akwarele, gdzie wystąpił w roli Puzona, nauczyciela tańca. Opracował także choreografię do spektakli telewizyjnych takich jak Noc wenecka Alfreda de Musseta w reżyserii Marii Wachowiak (gdzie tańczyli: Danuta Borzęcka, Danuta Piasecka i Jerzy Makarowski) oraz O wpół do jedenastej wieczór, latem Marguerite Duras w reżyserii Daniela Bargiełowskiego. W 1987 roku przygotował choreografię do filmu fabularnego Trzy kroki od miłości Ryszarda Rydzewskiego, komponując taniec Romea i Julii do muzyki Piotra Czajkowskiego w wykonaniu Beaty Więch i Arkadiusza Stępnia oraz występując we fragmencie baletu Giselle razem z Ewą Głowacką i Mariuszem Małeckim.

Przez wiele lat był pedagogiem tańca klasycznego oraz repertuaru baletowego w warszawskiej szkole baletowej.

Za swoje zasługi otrzymał między innymi: Medal Karola Szymanowskiego (1999), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1985) oraz Brązowy Krzyż Zasługi „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2007).

Zmarł 19 marca 2020 roku.

***

Na zdjęciu: Barbara Olkusznik. Archiwum: Narodowe Archiwum Cyfrowe, zespół: Archiwum Fotograficzne Edwarda Hartwiga, sygn. 3/42/0/1/365, https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/skan/-/skan/5eb9f92711fb7f5eba94555595f633ebbac80634e7f003ab0c2bab3be85c7163 [dostęp: 02.12.2022].

Na zdjęciu: Zbigniew Juchnowski. Archiwum: Narodowe Archiwum Cyfrowe, zespół: Archiwum Fotograficzne Edwarda Hartwiga, sygn. 3/42/0/1/584, https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/skan/-/skan/e8cf3bf6e726e7bcfd2b568a10f32e2dbc3127e0c3340a1663022b9dc3612504 [dostęp: 02.12.2022].

Więcej: link

Na zdjęciu tancerka Barbara Olkusznik

Na zdjęciu: Barbara Olkusznik. Archiwum: Narodowe Archiwum Cyfrowe, zespół: Archiwum Fotograficzne Edwarda Hartwiga, sygn. 3/42/0/1/365.

Na zdjęciu tancerz, choreograf i pedagog Zbigniew Juchnowski

Na zdjęciu: Zbigniew Juchnowski. Archiwum: Narodowe Archiwum Cyfrowe, zespół: Archiwum Fotograficzne Edwarda Hartwiga, sygn. 3/42/0/1/584

W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb.

Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym.

Kliknij tutaj, aby dowiedzieć się więcej.

Close